Dnia 24 marca obchodzimy Światowy Dzień Gruźlicy.
Szczególnie w tym dniu każdy powinien zapoznać się z nadal groźnym problemem zdrowotnym dotyczącym gruźlicy. W organizacji walki z gruźlicą doniosłe znaczenie ma profilaktyka i wczesne wykrywanie choroby.
Gruźlica jest chorobą zakaźną i epidemiczną. Źródłem zakażenia jest chory człowiek, odkrztuszający z plwociną prątki. Zakażenia mogą być bezpośrednie od chorego prątkującego lub też pośrednie przez kontakt z zakażonymi przedmiotami, np. bielizną, pokarmami itp.
Najczęściej dochodzi do zakażenia przez kropelki, gdy chory mówi, kaszle i kicha. W ten sposób dochodzi do rozsiewania prątków gruźlicy. Można się również zakazić drogą wziewną, gdy wyschnięta plwocina, która zawiera prątki unosi się w powietrzu z kurzem. Płód lub noworodek może się zakazić od matki w ciąży lub w czasie porodu, gdy matka ma gruźlicę narządów rodnych. Także w przypadku gruźlicy wymienia u krowy można się zakazić pijąc mleko.
Najczęściej zakażenia gruźlicze umiejscowione są w płucach. Wyodrębniamy następujące postacie gruźlicy płuc:(pierwotna bez uchwytnych zmian w narządach, pierwotna węzłów chłonnych tchawiczo- oskrzelowa i gruźlica węzłowo płucna, ostra gruźlica prosówkowa, gruźlica płuc guzkowa i włóknista guzkowa ograniczona, gruźlica płuc naciekowa, zapalenie płuc serowate, gruźlica płuc przewlekła włóknisto-jamista, marskość gruźlica płuc, gruźlicze zapalenie opłucnej suche i wysiękowe).
Objawy gruźlicy:
Początek może być powolny i bezobjawowy. Wykrywa się ją raczej przez przypadek. We wczesnej diagnostyce dużą role odgrywają okresowe badania radiologiczne całej ludności, które pozwalają wykryć chorobę już we wczesnym stadium.
Gruźlica płuc może objawiać się ogólnym niedomaganiem, brakiem łaknienia, osłabieniem, potami, stanami podgorączkowymi. Do częstych objawów należy kaszel. Na początku kaszel może być suchy, płytki i występować rano. Później kaszel jest trudny i bardzo męczący. Odkrztuszanie plwociny świadczy o toczącym się procesie chorobowym. Niekiedy pierwszym objawem gruźlicy jest krwioplucie, spowodowane krwawieniem ze świeżego nacieku gruźliczego.
Leczenie gruźlicy:
Każdą czynną postać gruźlicy leczy się lekami przeciwprątkowymi, czyli tuberkulostatykami. Środki te osłabiają żywotność prątków oraz ich zdolność do rozmnażania się. Niektóre z tych leków wywołują w prątkach zmiany degeneracyjne i działają bakteriobójczo. We wczesnych postaciach gruźlicy obowiązuje długotrwałe leczenie lekami przeciwprątkowymi, co najmniej przez półtora roku. Konieczne są również badania kontrolne w czasie których lekarz ocenia stan kliniczny i ustala dalsze leczenie.
W ostrych postaciach gruźlicy stosuje się również kortykosteroidy ze względu na ich działanie przeciwzapalne i przeciwimmunizacyjne.
przygotowała – Edyta Lutowska na podstawie „Choroby wewnętrzne” Wojciech Pędich
Zdjęcie: Źródło